 |
| Το πάρκο Ναυαρίνου |
Όσοι κινούνται στην περιοχή των Εξαρχείων σίγουρα
θα έχουν περάσει από το πάρκο Ναυαρίνου το οποίο βρίσκεται στο οικοδομικό
τετράγωνο μεταξύ των οδών Χαριλάου Τρικούπη, Ναυαρίνου, Ζωοδόχου Πηγής και
Διδότου και σίγουρα έχουν να σας καταθέσουν την απορία τους σχετικά με το τι
ακριβώς είναι αυτός ο μικρός πνεύμονας πρασίνου μέσα στο κέντρο της Αθήνας.
 |
| Η κλινική Σμπαρούνη |
Στο οικόπεδο αυτό ήταν χτισμένη από το 1907
μια διάσημη για την εποχή της κλινική,
το «Γερουλάνειον Ίδρυμα», η μετέπειτα «Κλινική Σμπαρούνη» που το 1972 έπαψε να
λειτουργεί και αγοράστηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας. Στη δεκαετία του ΄80 το
4όροφο κτίριο γκρεμίστηκε με σκοπό να χτιστεί στη θέση του μέγαρο που θα
στέγαζε τα γραφεία του ΤΕΕ, σχέδιο που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Το 1990, το
ΤΕΕ προσφέρει το οικόπεδο στο Δήμο Αθηναίων για να γίνει πλατεία, ζητώντας να
αποζημιωθεί με τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ιδιοκτησία του στο
Μαρούσι. Λόγω καθυστερήσεων και αλλαγής του πολεοδομικού κώδικα, η ανταλλαγή
δεν υλοποιείται κι έτσι το οικόπεδο παραμένει για χρόνια, νοικιασμένο σαν παρκινγκ
.
 |
| ...άλλη μια άποψη του πάρκου |
Με τη λήξη της μίσθωσης του παρκινγκ
στο τέλος του 2008 το ΤΕΕ επαναφέρει το θέμα οικοδόμησης του οικοπέδου και
οδηγεί τους Εξαρχειώτες στο προσκήνιο. Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων
Εξαρχείων που για 1,5 χρόνο ασχολιόταν ήδη με το συγκεκριμένο χώρο, ενημερώνει
τη γειτονιά, κινητοποιείται και ζητάει άμεσα τη μετατροπή του οικοπέδου σε χώρο
πρασίνου. Στις 7 Μαρτίου 2009 μαζί με τη συλλογικότητα «Εμείς, Εδώ και Τώρα και
για Όλους Εμάς» οργανώνει εκδήλωση όπου ενθουσιώδεις κάτοικοι και δυναμικοί
υποστηρικτές ενωμένοι καταλαμβάνουν το χώρο και απαιτούν το παρκινγκ να γίνει
πάρκο! Σπάνε την άσφαλτο με κομπρεσέρ και κόφτες, φέρνουν φορτηγά με χώμα,
φυτεύουν δέντρα και λουλούδια και το γιορτάζουν. Η ανταπόκριση και η δυναμική
του κόσμου ξεπερνάει κάθε προσδοκία και το πάρκο γεννιέται.
Στην συγκεκριμένη κλινική
άφησε που βρίσκονταν εδώ που σήμερα είναι το πάρκο άφησε την
τελευταία του πνοή την κατοχή ο φωτισμένος δάσκαλος Δημήτριος Γληνός στις 26 Δεκεμβρίου 1943 λόγω μετεγχειρητικών
επιπλοκών ενώ σ’ αυτήν είχε νοσηλευτεί ο συνθέτης Ιάννης Ξενάκης ο οποίος είχε
τραυματιστεί σοβαρά κατά τις τελευταίες ημέρες των Δεκεμβριανών όταν η ομάδα
του είχε εγκλωβιστεί σε πολυκατοικία στην
οδό Διδότου 47, στη
μάχη που έδωσε ο Λόχος Σπουδαστών του ΕΛΑΣ, γνωστός και ως Λόχος Μπάυρον, στα
Εξάρχεια. Από την μάχη εκείνη είναι και η παρακάτω μαρτυρία..
 |
| ..η πολυκατοικία σήμερα |
«Εσυμπτυχθήκαμε από την κλινική Σμπαρούνη και πιάσαμε μια πολυκατοικία
στην οδόν Διδότου αρ. 47. Από το έξω μέρος είτανε τανκς εγγλέζικα, από πίσω
εθνοφύλακες. Έχομε μείνει 21 μαχητές, 2 αυτόματα, 15 ντουφέκια κι’ άλλες τόσες
χειροβομβίδες. Είμαστε ανακατεμένοι, μερικοί παίρνουν μέρος για δεύτερη φορά σε
μάχη, και μερικοί είναι άμαχοι, είναι οι καθοδηγητές πούρθαν την προηγούμενη
για να μας εμψυχώσουν και μείνανε κοντά μας».
 |
| φωτ.1.... η κατεστραμμένη πολυκατοικία της Διδότου 47. |
Φωτ. 1: Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Κλωντ
Ματόν, το πρωινό της 5ης Ιαν. 1945. Φαίνεται η κατεστραμμένη πολυκατοικία της
Διδότου 47. Αριστερά της πολυκατοικίας, κτίριο ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου, το
οποίο γκρεμίστηκε τη δεκαετία του ’50. Το δεύτερο νεοκλασικό στα δεξιά, Διδότου
50 και Χαριλάου Τρικούπη 46, είναι το φαρμακείο απ’ όπου δραπέτευσαν οι
τελευταίοι του «Μπάιρον».
 |
| φωτ.2: Το μπροστινό, ολοσχερώς κατεστραμμένο τμήμα της πολυκατοικίας στην οδό Διδότου 47 |
Φωτο.2: Το μπροστινό, ολοσχερώς
κατεστραμμένο τμήμα της πολυκατοικίας στην οδό Διδότου 47· δημοσιεύτηκε στον
αθηναϊκό τύπο το 1945. Το μπροστινό τμήμα της πολυκατοικίας αποκαταστάθηκε με
διαφορετικό τρόπο το 1946 και σώζεται μέχρι σήμερα
Γαβριήλ Μιχαλάτος
Πολιτισμολόγος - Ιστορικός
Πηγές
Προσωπική Έρευνα
exarhiotis.wordpress.com
Περ. ΔΙΑΒΑΖΩ, τευχ. 61,
23/1/1983, σελ.64-65
(Απ’ το βιβλίο «ΑΘΗΝΑ» της
Μέλπως Αξιώτη, γραμμένο το 1945, αναδημοσίευση απ’ το περιοδικό ΜΑΧΗΤΗΣ Νο1
–δίμηνη έκδοση της Κ.Ο.ΜΑΧΗΤΗΣ, Γενάρης-Φλεβάρης 1977
Σπύρος Τζουβέλης ,Μέρες και νύχτες του Δεκέμβρη, εκδ. Καστανιώτης
