Το Παναθηναϊκό Στάδιο |
Σίγουρα είναι πολλοί αυτοί που έχουν επισκεφτεί το Παναθηναϊκό Στάδιο ,ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης της Αθήνας. Ωστόσο είναι λίγοι εκείνοι που έκαναν τον κόπο να περιηγηθούν στον κοντινό λόφο του Αρδηττού και να ανακαλύψουν τα μυστικά του.
Ας κάνουμε λοιπόν αυτή τη διαδρομή μαζί…..
Ο Αρδηττός είναι ένας καταπράσινος λόφος στο κέντρο της πόλης με ύψος 133μέτρα. Το όνομα του το πήρε από τον μυθολογικό ήρωα Αρδίττη ο οποίος κατόρθωσε να εξαλείψει τη διχόνοια μεταξύ των Αθηναίων και να τους κάνει να ομονοήσουν. Παλαιότερα ονομαζόταν Ελίκων και πιθανώς να λατρευόταν εδώ ο Ελικώνιος Ποσειδώνας. Στο λόφο κατά την αρχαιότητα έδιναν τον όρκο τους οι Ηλιαστές, οι δικαστές του Λαϊκού δικαστηρίου της Ηλιαίας (6000 δικαστές), οι οποίοι ορκίζονταν στους Ολύμπιους θεούς Δία, Ποσειδώνα και Δήμητρα ότι θα είναι δίκαιοι και αδέκαστοι στην απονομή της δικαιοσύνης.
Σε πείσμα των καιρών ο λόφος του Αρδηττού παραμένει καταπράσινος
|
Δεξιά (βλέποντας το Στάδιο από την οδό Καλλιρρόης) στον λόφο υπάρχουν τα απομεινάρια ναού που ήταν αφιερωμένος στην θεά Τύχη, κτισμένος από την τον Ηρώδη τον Αττικό . Μόνο τα ίχνη από την υποδομή της κλίμακας που οδηγούσε στον ναό της Τύχης έχουν απομείνει σήμερα. .Στην κορυφή του λόφου εξάλλου είναι ορατή μια εντυπωσιακή κατασκευή από λίθους και ισχυρό κονίαμα ως βραχώδες έξαρμα,ύψους περίπου 15 μέτρων,που ήταν το ανάλημμα του ανδήρου. Ήταν αρκετά μεγάλος Ναός, καθώς η θέση του ήταν πανοραμική και οι διαστάσεις του έφθαναν τα 28 Χ 38 μέτρα. Στον ιωνικό ναό υπήρχε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς, πρώτη ιέρεια της οποίας ήταν η γυναίκα του Ηρώδη,η Ρήγιλλα . Για την κτίση του Ναού δημιουργήθηκε μεγάλο και πλατύ κρηπίδωμα χαρακτηριστικό της Ρωμαϊκής εποχής μιας και οι Έλληνες συνήθως έχτιζαν με την φυσική τοπογραφία του τόπου να μην μεταβάλλεται.
Η εντυπωσιακή κατασκευή από λίθους και ισχυρό κονίαμα .... άνδηρο (δάπεδο υπερυψωμένο) που φιλοξένησε το ναό της Τύχης |
Ότι έχει απομείνει από τον ναό της Τύχης |
Η θέα από τον Ναό... |
Στην εξωτερική ανατολική πλευρά του Σταδίου μπορεί και σήμερα να δει κανείς μια ιδιαίτερα επιμελημένη σαρκοφάγο που βρέθηκε πριν από έναν αιώνα. Στο εσωτερικό της υπήρχε σκελετός τοποθετημένος σε λάρνακα από μολύβι και αυτή σε δεύτερη από ξύλο, ενώ στον τοίχο που την περιέβαλλε ένα μαρμάρινο βάθρο φέρει την επιγραφή «ERΩΙ ΤΩΙ ΜΑRAΘΩΝΙΩΙ».Στοιχεία αρκετά για ορισμένους μελετητές να θεωρήσουν ότι πρόκειται για το ταφικό μνημείο του Ηρώδη,αν και ο σκελετός ήταν πολύ μεταγενέστερος.
Η σαρκοφάγος του Ηρώδη του Αττικού |
Το μαρμάρινο βάθρο με την επιγραφή... |
Ο λόφος φιλοξενεί και το στολίδι της Αθήνας, το Παναθηναϊκό στάδιο το οποίο κατασκευάστηκε το 330 από το ρήτορα Λυκούργου. Η περιοχή ανήκε στον Δεινία ο όποιος την προσέφερε αφιλοκερδώς .Στο στάδιο αυτό ετελούντο κάθε τέσσερα χρόνια αγώνες προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Το 134 – 137 μ.Χ ο Ηρώδης ανακαίνισε το στάδιο με επένδυση πεντελικού μαρμάρου .Στα χρόνια του Όθωνα η περιοχή άνηκε σε κάποιον Κόνιαρη από το οποίο την αγόρασε ο αρχιτέκτονας Ziller και στη συνέχεια αγοράστηκε από το τον Γεώργιο Α για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου. Με δωρεά του Γ.Αβέρωφ το στάδιο απέκτησε πάλι μαρμάρινη επένδυση και εγκαινιάστηκε το 1896 κατά τους Α’ Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το Παναθηναϊκό Στάδιο σήμερα ...... |
Το Στάδιο στα 1894 κατά την έναρξη των εργασιών αναμαρμάρωσης (φωτο: Μηχανή του Χρόνου), |
Η χτισμένη είσοδος του καταφυγίου όπως είναι σήμερα... |
Στον Αρδηττό συναντάμε κι ένα ακόμη μνημείο της σύγχρονης ιστορίας. Πρόκειται για ένα καταφύγιο που πρέπει να κατασκευάστηκε επί Μεταξά στο πλαίσιο των έργων δημιουργίας αντιαεροπορικών καταφυγίων και αποθηκών του στρατού στο αστικό πεδίο της πρωτεύουσας. Εικάζεται ότι στο ημιτελές εσωτερικό τους μεταφέρθηκαν πολλά από τα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών την άνοιξη του 1941 προκειμένου να γλιτώσουν τη λεηλασία των κατακτητών. Αργότερα, επί βασιλιά Παύλου (από το 1947 και μετά), η στοά του Αρδηττού ανακατασκευάστηκε προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως βασιλικό καταφύγιο σε περίπτωση ανάγκης.
Η ...είσοδος |
(http://urbanspeleology.blogspot.gr) οι επενδυμένες με σκυρόδεμα στοές του δεν ξεπερνούν σε ολικό μήκος τα 200 m, ενώ μία ακόμη σήραγγα (ξ) μήκους 100 m, με διατομή ύψους τεσσάρων έως πέντε μέτρων, παραμένει στην αρχική της μορφή, όπως σκάφτηκε στον φυσικό βράχο. Η πρώτη είσοδος της σπηλιάς έχει κλειστεί με τσιμέντο και σίδερα ( έχει μείνει μόνο ένα μικρό άνοιγμα στο επάνω μέρος της, το οποίο προφυλάσσεται με ισχυρές σιδερένιες μπάρες) και μια δεύτερη η οποία είναι κλειδωμένη. Κοντά στο Ναό της Τύχης υπάρχει ένα βάραθρο βάθους περίπου 10 μέτρων το οποίο πρέπει να λειτουργεί ως εξαερισμός του καταφυγίου (είναι περιφραγμένο με κάγκελα).
Το βάραθρο..... |
Στη βάση του δεξιού λόφου ο περηπατητής συναντά ,διάσπαρτα στο χώρο, Ρωμαϊκά μαρμάρινα κατάλοιπα .
Ρωμαϊκά μαρμαρινα καταλοιπα... |
Να σημειωθεί ότι ο λόφος δεν κατοικήθηκε ποτέ καθώς θεωρούνταν ιερός.
Γαβριήλ Μιχαλάτος
Πηγές:
Προσωπική έρευνα
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=322692
Τσολάκος Κ., ΄΄ Η Ιστορία της Αθήνας΄΄ , εκδ. ΕΝΤΟΣ, Αθήνα 2003
Σκουμπουρδή Α., ΄΄Αθήνα μια πόλη Μαγική΄΄, εκδ. Σιδέρης, 2004
http://urbanspeleology.blogspot.gr