 |
Ο Αντγος Θεοφάνης Μουρίκης -
Φωτογραφία από το Γ.Ε.Σ
|
Πολιτισμολόγος – Ιστορικός
Κάπως έτσι μια έρευνα που ξεκίνησα
πριν από λίγες ημέρες με οδήγησε σε ένα
πρόσωπο του ευρύτερου οικογενειακού μου κύκλου το οποίο άφησε βαθιά το στίγμα
του στη στρατιωτική ιστορία της Ελλάδας και που ακόμη και σήμερα , αν και έχουν
περάσει 41 χρόνια από τον άδικο χαμό του , αυτοί που τον γνώρισαν και που
συνεργάστηκαν μαζί του τον θυμούνται με νοσταλγία αλλά και σεβασμό. Πρόκειται
για τον αντιστράτηγο Θεοφάνη Μουρίκη.
Η πολεμική του δράση
Αλβανικό
Μέτωπο - Αντίσταση
Ο Αντγος. Θ. Μουρίκης πολέμησε στο
Αλβανικό Μέτωπο ως αξιωματικός βολής Πυλοβολαρχίας Βολής ως Ανθυπολοχαγός. Με την πτώση του μετώπου εντάχθηκε στην
αντίσταση κατά των κατακτητών. Άνηκε στο Τμήμα Πληροφοριών της Αγγλικής
Υπηρεσίας FORSLE 33 . Διέφυγε στην Μ.
Ανατολή όπου κατετάγη στον Ιερό Λόχο και συμμετείχε στις επιχειρήσεις Αιγαίου –
Δωδεκανήσου.
Υπήρξε μέλος της Αντιστασιακής Ομάδας Χ και ένας εκ των βασικών μελών της
ομάδας κρούσης η οποία συγκροτήθηκε προκειμένου να στηρίξει την ομάδα ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
ΙΙ που εστάλη από την Αγγλία ώστε να προκαλέσει καίρια χτυπήματα κατά των
Γερμανών κατακτητών. Το καλοκαίρι του 1942 οι συμμαχικές δυνάμεις στη Βόρεια
Αφρική βρίσκονταν σε πολύ δυσχερή θέση μετά από την επίθεση του Ρόμελ. Τότε το
Βρετανικό Γενικό Στρατηγείο στη Μέση Ανατολή διέταξε την ομάδα «Προμηθέας II»,
την οποία ήλεγχε η SOE στην Αθήνα, να προβεί σε γενικευμένες δολιοφθορές, που
θα είχαν ως συνέπεια την καθυστέρηση ανεφοδιασμού των γερμανικών δυνάμεων στη
Βόρεια Αφρική, και στον αποκλεισμό της διώρυγας της Κορίνθου. Ο οπλισμός τους ήταν κακός και όχι ενιαίος. Η
οργάνωση τους ήταν ικανοποιητική και τα στελέχη της μαχητικά. Ο . Στρ. Μουρίκης
τότε ήταν ανθυπολοχαγός και εκ των σημαντικότερων στελεχών της ομάδας η οποία
αποτελούνταν ακόμη από τους
1) Μιχαήλ Ευσταθόπουλος,
2) Κων/νος Ευσταθόπουλος Δικηγόρος
3) Γεώρ. Ευσταθόπουλος,
4)Γεώργιος Τσίχλης λοχαγός
5) Κίμων Γαρέζος υπαλ. ΣΕΚ.
6) Ν.Τζαβέλας υπάλληλος ΣΠΑΠ
7) Λεωνίδας Τσιρώνης δασικός
8)Δαφνίου Ιωάν.Τσαβλής Υπολ/γός
9) Γ.Δημητρόπουλος υπολ/γός
10) Γ. Γιαλέλης υπ/κός αεροπορίας
11) Πιτσίκας υπολ/γός
12) Λιοναράκης ανθ/γός
13) Χαραλαμπίδης ανθ/γός
14) Παπουτσής υπαξ.
15) Νικολακόπουλος αεροπορίας υπαξ.
16) Παντελ. Πολύζος ταγ/ρχης
17) Αριστ.Ράφας φωτογράφος.
Εμφύλιος
Πόλεμος
Ως Δ/ντης Πυρ/χίας και Επιτελής συμμετείχε σε
επιχειρήσεις του Εθνικού Στρατού σε Ρούμελη, Πελοπόννησο , Γράμμο , Βίτσι.
Για τη μάχη των Γρεβενών που διεξήχθη στις 25 Ιουλίου
1947 ο Υποστράτηγος ε.α Χρήστος Βήττος γράφει για τη σημαντική συνεισφορά του Αντγου
στο πεδίο της μάχης : ˝Η Πυροβολαρχία με
παρατηρητή το διοικητή της λοχαγό Θεοφάνη Μουρίκη υποστήριξε με πυρά τα
μαχόμενα τμήματα αρχικά κατά την αντεπίθεση που έκαναν προς τα βόρεια υψώματα
της πόλης και την καταδίωξη προς το Μεγάλο Σειρήνι και έπειτα τα τμήματα
Στρατού που καταδίωκαν τους αντάρτες του
Τάγματος Κατσώνη προς Νότο από το ύψωμα του Προφήτη Ηλία.˝
Σταθμοί στη σταδιοδρομία του Αντγου Μουρίκη
 |
Ο αείμνηστος Αντγος
Θ. Μουρίκης
ως συνταγματάρχης
Διοικητής
Σχολής Πυροβολικού 28/02/68-15/02/69
|
|
Ο αείμνηστος Αντγος
Θ. Μουρίκης ως συνταγματάρχης Διοικητής Σχολής Πυροβολικού 28/02/68-15/02/69
|
Εκτέλεσε καθήκοντα Επιτελάρχου στην ΧΙ Μεραρχία και σαν Αντιστράτηγος
ως Υπαρχηγός του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων. Υπηρέτησε στο Στρατηγείο
της Ν.Α Ευρώπης (Ν.Α.Τ.Ο) ως Ταγματάρχης
, και ως Δ/ντης του Κλάδου Μεταφορών του Συμμαχικού Στρατηγείου της Σμύρνης ως Αντισυνταγματάρχης .
Ως Επιτελής του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων (Δ/ντης του Γραφείου και Κλάδου Επιχειρήσεων
) αντιπροσώπευσε επανειλημμένος το Αρχηγείο σε Συμμαχικές Συσκέψεις στα
Συμμαχικά Στρατηγεία Σμύρνης , Νεαπόλεως και Βρυξελλών.
Υπηρεσία
σε μονάδες
Προερχόμενος από το Πυροβολικό υπηρέτησε σε μονάδες του
Πυρ/κου από το βαθμό του Ανθυπολοχαγού μέχρι και του βαθμού του Ταξιάρχου ,
εκτελώντας τα καθήκοντα του διοικητού, ανάλογα προς τον εκάστοτε βαθμό, ουλαμού,
Πυρ/χίας, Μοίρας, Δ/του Πυρ/κού Μεραρχίας).
Είναι αξιοσημείωτο ότι διατέλεσε καθηγητής στις Σχολές
Πυροβολικού, Πεζικού, Μηχανικού, Πολέμου και Εθνικής Άμυνας.
Αποστρατεία
Αποστρατεύθηκε ως Αντιστράτηγος (μετά από αίτημα που υπέβαλε) στις 26/11/1973, μετά από πραγματική υπηρεσία 36 ετών . Του δόθηκε τιμητικά για την υπηρεσία του ο τίτλος του Επίτιμου Υπαρχηγού του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων.
Ηθικές Αμοιβές
Μια τόσο πλούσια στρατιωτική πορεία όπως είναι
φυσικό συνοδεύτηκε από πλήθος ηθικών
αμοιβών. Πιο συγκεκριμένα είχε παρασημοφορηθεί
τέσσερις φορές με το Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας, τέσσερις φορές με τον
Πολεμικό Σταυρό, τρεις φορές με το παράσημο Εξαιρέτων Πράξεων, με το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ’ Τάξεως, Χρυσό Σταυρό
μετά Ξιφών και το Μετάλλιο Φοίνικος.
Υπόδειγμα Έλληνα Αξιωματικού
Τα
ιδανικά και οι αρχές του Στρατηγού Μουρίκη αποτυπώνονται με τον καλύτερο τρόπο στο κείμενο του Ανχη
(ΠΒ) ε.α. Γιάννη Τσακπίνη το οποίο δημοσιεύθηκε στη μηνιαία έκδοση της Ένωσης
Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού, Eθνική
Hχώ. Οι μνήμες που ανέσυρε ο Ανχης
δείχνουν το πώς έβλεπε τους στρατιώτες του ο Στρατηγός.
˝Το 1958 που είχα πάρει
μετάθεση από το ΚΕΠ Θηβών που υπηρετούσα ως Μον. Υπαξ/κός παρουσιάστηκα στην 166
Μ.Β.Π. που η έδρα της ήτανε στο Στρατόπεδο «Παύλου Μελά» στην Σταυρούπολη
Θεσσαλονίκης. Διοικητής ήτανε ο Ανχης (ΠΒ) Μουρίκης Θεοφ. και Υποδ/της ο Τχης
(ΠΒ) Παπαηλιάκης Νικόλ. από την Κάνδανο Χανίων˝.
˝Αξέχαστα μου έχει μείνει
όταν ένα πρωινό στην αναφορά της Μοίρας ο Δ/της είπε στον ταμία: Αμέσως μετά θα
πας στο Ταχ. Ταμιευτήριο της πόλης να βγάλεις βιβλιάρια καταθέσεων σε όλους
τους Αξ/κούς και Μόνιμους Υπαξ/κούς με κατάθεση 5 δρχ. έκαστος. Επίσης και σε
όλους τους Στρατιώτες με κατάθεση 1 δρχ. Οι μεν μόνιμοι υποχρεούνται κάθε μήνα
να καταθέτουν ένα ποσόν από τον μισθό τους. Οι δε στρατιώτες απολυόμενοι θα τα
πάρουν μαζί τους να συνεχίσουν την αποταμίευσή τους από το επάγγελμά τους για
να έχουν όλοι τους αργότερα χρήματα σε ανάγκες που θα τους χρειαστούν.˝
˝Στις άδειες η Μοίρα υπερτερούσε που ήτανε ένα
κίνητρο για όλους να εργάζονται στα καθήκοντά τους με ζήλο και ενδιαφέρον.
Επιπλέον κυκλοφόρησε Δ/γή με υπογραφές Δ/τού και Υποδ/του προς όλες τις
πυρ/χίες
να προτείνουν στην Μοίρα κάθε εβδομάδα ένα καλό
στρατιώτη για να παίρνει τιμητική άδεια. Όσο για τις ποινές ήτανε ελάχιστες
καθότι πειθαρχικά παραπτώματα δεν υπήρχανε. Πάλι με διαταγή που κυκλοφόρησε
προς τις πυρ/χίες που έγραφε ότι όσοι Μον. Υπαξ/κοί δεν έχουν τελειώσει το
γυμνάσιο να απαλλάσσονται των νυχτερινών υπηρεσιών για να φοιτούν αφού το
επιθυμούν σε νυχτερινό γυμνάσιο της πόλης με την υποχρέωση ότι η Μοίρα θα
παρακολουθεί την μόρφωσή τους.˝
˝Εκτός από αυτά και σε πολλά άλλα η Μοίρα
υπερτερούσε έναντι των άλλων και όσοι είχανε την τύχη να υπηρετήσουν σε αυτήν
παίρνανε πολλά εφόδια για το υπόλοιπο της σταδιοδρομίας τους αλλά και για τους
νέους ήτανε η αφετηρία τους για την πρόοδο στις νέες Μονάδες που θα
υπηρετούσανε.
Δεν φεύγει από τη σκέψη μου το ανάστημα και το
χαμόγελό τους ( Δ/του Μουρίκη και Υπ/του Παπαηλίάκη) και η δε ψυχική τους
καλοσύνη έλαμπε στα πρόσωπά τους.˝
Ο Ανχης Γιάννης Τσακπίνης στο
κείμενο του μας πληροφορεί και για τον αναπάντεχο τρόπο που χάθηκε ο
Στρατηγός….
˝Ο Στργός μετά την αποστρατεία του ενώ βάδιζε πεζός
σε λεωφόρο των Αθηνών διερχόμενο λεωφορείο έφυγε της πορείας του και του
αφαίρεσε τη ζωή του όπως πληροφορηθήκαμε
Ο Στρατηγός Μουρίκης πέρα από εξαιρετικός αξιωματικός και άνθρωπος ήταν και
υπόδειγμα οικογενειάρχη. Παντρεμένος με την κα Ζωή Μουρίκη απέκτησε δύο παιδιά ,το
Δημήτριο και τον Γεώργιο (Φαρμακοποιός ο πρώτος και Ειδικός Καρδιολόγος ο
δεύτερος) τα οποία δυστυχώς λόγω του πρόωρου
θανάτου του πατέρα τους δεν τον είχαν δίπλα τους μεγαλώνοντας . Ωστόσο η παρακαταθήκη που άφησε είναι μεγάλη όχι μόνο για το στράτευμα και τους οικείους του αλλά για όλους
τους σκεπτόμενους Έλληνες με κύριο
χαρακτηριστικό την αυταπάρνηση και την ευθεία και μαχητική υπεράσπιση των
δημοκρατικών αξιών και της ελευθερίας .
 |
| Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Γραφείο Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού που αναποκρίθηκε στο αίτημα του γράφοντος και διέθεσε το φάκελο του Στρατηγού |
Πηγές:
Αιώνια Ελληνική Πίστη (Α.Ε.Π.), http://aioniaellinikipisti.blogspot.com/2010/12/blog-post_05.html?m=1
(ανάκτηση 13/09/2019 , 09:51)
Νίκος Νικολούδης, «Ο αινιγματικός θάνατος του Ιωάννη Τσιγάντε. Μια σκοτεινή υπόθεση
προδοσίας στην κατοχική Αθήνα», Μνημοσύνη, τομ.20(2014-2015),σελ.398
Eθνική Hχώ, MHNIAIA EKΔOΣH THΣ ENΩΣEΩΣ AΠOΣTPATΩN AΞIΩMATIKΩN ΣTPATOY, Αύγουστος 2018 • AP. ΦYΛΛOY 658, σελ. 4
Ηλεκτρονική Εφημερίδα greveniotis.gr, ˝Η ΜΑΧΗ
ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΣΤΙΣ 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 1947 ˝https://greveniotis.gr/ιστορια-λαογραφια/item/11339-η-μαχη-των-γρεβενων,
(ανάκτηση 19/09/2019)
Γενικό Επιτελείο Στρατού, Δ/νση Ιστορίας Στρατού
– Υπηρεσία Ιστορικού Αρχείου, Βιογραφικό Σημείωμα Στρατηγού Θεοφάνη Μουρίκη
